♦EKRAN BAŞINDA GEÇİRİLEN SÜRE GÖZLERİNİZE CİDDİ ŞEKİLDE ZARAR VEREBİLİR

işte bundan kaçınmanın yolu

Her geçen gün daha fazla sayıda hasta bilgisayar ekranı karşısında uzun günler geçirdikten sonra tıbbi yardıma başvuruyor..

   -En sık görülen semptomlar arasında tahriş olmuş veya kaşıntılı gözler ve göz yüzeyinde kuruluk veya kum hissi bulunur..

Bunlar yaş, cinsiyet, etnik köken ve diğer faktörlere bağlı olarak dünya nüfusunun %5 ila %50’sini etkileyen kuru göz hastalığının işaretleridir . Bu durum birçok nedenden kaynaklanabilir, ancak yaşam tarzı önemli bir rol oynar. Ekran kullanımı ve aşırı kullanım önde gelen faktörlerden biridir.

Bilgisayarlara, telefonlara ve tabletlere bakarken daha az göz kırparız ve bunu yaptığımızda göz kırpmamız genellikle eksik olur, yani göz tam olarak kapanmaz.

Ekranlar aynı zamanda göz yüzeyinin sıcaklığını yükselten ve gözyaşı buharlaşmasını artıran yansıtılan bir ışık kaynağıdır.

    -İspanya’daki Santiago de Compostela Üniversitesi’nde, COVID salgını sırasında hibrit eğitim alan üniversite öğrencileri üzerinde bir çalışma gerçekleştirdik :

Derslerinin %50’si yüz yüze ve %50’si çevrimiçiydi. Topladığımız verilere göre, ekran başında geçirilen sürenin artması, daha şiddetli kuru göz semptomlarıyla bağlantılıydı. Ders dışında daha fazla süre (günde 8 saatten fazla) ekran kullananlar daha akut semptomlar gösterdi.

 

Her ne kadar bazı işlerde ekran başında geçirilen süreyi azaltmak imkansız olsa da bazı tavsiyelere uyarak tahrişi ve sorunları azaltabiliriz. Konuyla ilgili temel bir anlayış aynı zamanda gözlerimize dikkat etmemize de yardımcı olabilir.

♦Gözyaşı ve göz kapakları

Gözün yüzeyi göz kapakları, gözyaşı filmi (gözün sıvı kaplaması), kornea ve konjonktivadan oluşur. Bu dokuların sağlığı gözün işleyişiyle bağlantılıdır. Bunlardan herhangi birinin etkilenmesi gözde tahrişe neden olabilir.

Gözyaşı filmi iki katmandan oluşur. Alt katman protein ve sudan, üst katman ise yağdan oluşur. Su tabakası gözün nemli kalmasını sağlarken, yağ da gözün çok çabuk buharlaşmasını önler. Her iki katmandaki sorunlar dengesizliklere neden olabilir, bunların eşit şekilde dağılmasını engelleyebilir ve tahrişe yol açabilir.

Göz kapakları, gözyaşı filminin eşit şekilde dağılmasını sağlayan ve aynı zamanda koruma sağlayan şeydir. Ekrana bakarken yaptığımız gibi daha az göz kırpmak, bu katmanın göz yüzeyinde düzgün bir şekilde dağılmasını engeller.

♦Kuru göz hastalığından mı şikayetçisiniz?

Öncelikle ve en önemlisi, genellikle paniğe kapılmanıza gerek yoktur: kuru gözlerin belirli semptomlarından muzdarip olmanız mutlaka kuru göz hastalığınız olduğu anlamına gelmez.

 Gözyaşı Filmi ve Oküler Yüzey Derneği tarafından yayınlanan kılavuz , bildirilen semptomların yanı sıra hastaların göz yüzeyinde hasar belirtileri de göstermesi gerektiğini çok açık bir şekilde ortaya koyuyor. Bir tıp uzmanı bu hasarın mevcut olup olmadığını ve başka hangi önlemlerin alınması gerektiğini belirleyecektir.

Ancak dikkat edilmesi gereken bazı işaretler var. Bunlara kuruluk hissi, kaşıntı, yanma, tahriş veya gözlerde sulanma dahildir. Araştırmacılar, uzun süreli ekran kullanımından sonra en sık görülen semptomun tahriş olduğunu bulmuşlardır .

♦Tahriş nasıl azaltılır ve kuru göz hastalığından nasıl kaçınılır?

Önlem alarak ekranların bize karşı değil bizimle birlikte çalışmasını sağlayabiliriz.

• Ekran yüksekliği: Ekranları göz seviyesinin altında tutmak her zaman en iyisidir. Bu şekilde göz kapaklarının çok fazla açılmasına gerek kalmaz, bu da uzun süre boyunca göz yüzeyinin daha az kısmının açığa çıkması anlamına gelir.

 

• Ekran konumu ve aydınlatma: İster bir lambadan ister oturduğunuz yerin arkasındaki pencereden gelen ışığın ekranlardan yansımasından kaçınmalısınız. Aşırı ışık bizi daha fazla konsantre olmaya ve dolayısıyla daha az göz kırpmaya zorlar. Bu, yansıma önleyici filtreler kullanılarak çözülebilir..

 

• Dinlenme süreleri: Dinlenme gözlerinizin en iyi dostudur. Yaygın olarak kullanılan bir kural 20-20-20 kuralıdır. Her 20 dakikalık çalışma için, 20 saniye boyunca 20 feet (yaklaşık 6 metre) uzaktaki bir şeye bakın. Ekrandan uzağa bakmak normal göz kırpma hızımızı yeniden oluşturduğundan, bunun göz kuruluğu semptomlarını azalttığı kanıtlanmıştır ..

 

• Çevre koşulları: Düşük nem, yüksek sıcaklık, açık pencerelerden veya klimalardan gelen hava akımları, tütün dumanı ve aşırı oda spreyi göz sağlığına zararlı olabilir..

 

• Göz nemlendirmesi: Özellikle yoğun iş günlerinde göz damlaları en iyi seçenek olabilir. Bileşimleri gözyaşı filmiyle aynı olmadığından salin solüsyonlarından kaçının. Yağlardan ve proteinlerden yoksundurlar ve bu tabakanın dengesini bozabilirler. En iyi seçenek koruyucu madde içermeyen ve göze zarar vermeyen tek doz suni gözyaşıdır..

 

Toplumumuzda ekranların yaygınlığı, kuru göz hastalığı semptomlarının yaygın olduğu anlamına geliyor. Ancak doğru adımları atarak bu sorunla yüzleşirsek, bunun yaşam kalitemizi etkilemesi gerekmez.

 

♦EKRANLAR, KİTAPLAR VE MİYOPLUK ARASINDAKİ GERÇEK İLİŞKİ

MİYOPLUĞUN SEBEBİ EKRANLAR MI?

Zaman zaman aşırı ekran kullanımının miyop vakalarında artışa neden olduğunu duymuş veya okumuşuzdur..

 -Üstelik bu ilişkinin doğrudan olduğu, yani dünya çapında giderek daha fazla insanın miyop olmasından ekranların sorumlu olduğu söyleniyor..

 Kitapların veya ekranların önünde daha fazla zaman geçiren çocukların, yapmayanlara göre daha fazla miyop geliştirdiği sonucuna varan araştırmalar da var ..

Her zaman miyopluğun ve gözlük kullanımının özel bir görsel çaba gerektiren görevleri yerine getirmekle doğrudan ilişkili olduğunu varsaydık.. 

Ya da çok çalışkan insanlara ya da ömür boyu kitap okumaya heveslilerde…

 

Son zamanlarda kağıt okumayı içeren bu görevlerin çoğunu elektronik ekranlarla değiştirdiğimiz için, sorumluluğu bir suçludan diğerine kaydırdık.

‐Ancak, uzun süredir varsayılan bu doğrudan ilişki bilimsel olarak kanıtlanmamıştır.. Korelasyon/nedensellik hipotezi nedeniyle doğru kabul edilse de, korelasyon her zaman nedensellik anlamına gelmediği için bu paralelliklere dikkat etmek önemlidir..

– Tyler Vigen:

 Spurious Correlations adlı web sitemde , yıllardır farklı kaynaklardan elde edilen keyfi verilerle istatistiksel bir deney yürütüyorum.. Bu veriler, grafiklerde üst üste bindiğinde en olası korelasyonlardan bazılarını oluşturuyor..

 Örneğin 2000-2009 yılları arasında kişi başına düşen peynir tüketimindeki artış ile çarşafa dolanmadan kaynaklanan ölümler arasında bir ilişki olduğu verilerden çıkarılabilir.. Saçma geliyor, değil mi?

Kesin olan, miyop vakalarındaki artışın gerçek olduğu ve tamamen genetik faktörlerle açıklanamayacağıdır. Bu nedenle çevresel faktörlere bakmak gerekir.

Miyopluğun sebebi ekranlar mı yoksa aşırı kullanım mı? Son araştırmalar doğrudan sorumlu olmadıklarını gösteriyor..

Uzaktaki nesnelere odaklanma zorluğu olan uzağı görememe, gözün korneası ve merceğinin odaklanma gücüne göre göz küresi çok uzun olduğunda ortaya çıkar..

 -Bu, ışık ışınlarının retinadan önceki bir noktaya yönlendirilmesine neden olur..

-Kornea, lens veya her ikisi de göz küremizin uzunluğuna göre fazla kavisli olduğunda da uzağı göremiyoruz. Bazı durumlarda, bu faktörlerin tümü aynı anda meydana gelir ..

-Bu anomaliler ışık bilgisini gözümüzün arkasına ileten merceklerle düzeltilir.,

Bir gözün uzağı görememe süreci tam olarak bilinmemekle birlikte, görüşümüzün doğru şekilde gelişmesi için hem yakın hem de uzak görüşü geliştirmemiz ve uygulamamız gerektiğini biliyoruz ..

Bu anlamda, gözün henüz olgunlaşmakta olduğu bir dönemde erken yaşlardan itibaren ekranlara devam etmenin, uzak görüşün zararına yakın nesneleri görmenin gelişimini destekleyebileceğinden şüphelenmek mantıklı görünüyor..  Ancak bunun miyopluğa neden olduğu sonucuna varmak için yeterli veri yoktur..

 

♦GÖZ YORGUNLUĞU

Aşırı ekran kullanımının “bilgisayar sendromu” olarak da bilinen “göz yorgunluğuna” neden olduğuna kimse itiraz etmez..

 Ekrana baktığımızda (bilinçsizce) daha az göz kırpıyoruz, belirli bir noktaya uzun süre veya uygun olmayan bir açıdan bakıyoruz ve kendimizi bu cihazların aşırı parlaklığına maruz bırakıyoruz..

Bununla savaşmak için ne yapabiliriz?

 Haksız yere suçlanan mavi ışık filtreleriyle uğraşmayın . Göz yorgunluğu belirtilerini azaltmak için en iyi öneri 20/20/20 kuralına uyarak sık sık göz kırpmak ve ara vermektir ..

 Başka bir deyişle, her 20 dakikada bir 20 saniyelik bir ara verin ve 20 fit (6 metre) ötedeki bir nesneye bakın (ve odaklanmaya çalışın).

-Bir pencereden ve ışıkla bakarsanız, daha da iyi. Neden ışıkla? Çünkü miyop gelişimi için olası suçlulardan birinin ışık eksikliği olduğundan şüpheleniliyor..

 

 

♦IŞIK EKSİKLİĞİ

Gerçekten de ister kağıt üzerinde ister dijital ekranda çok okuyan çocukların genellikle gün içinde güneş ışığına daha az maruz kaldıkları kanıtlanmıştır ..

 Ve yakın zamanda miyopluk ile güneş ışığı eksikliği arasında bir ilişki olduğu gösterildi .

-Görünüşe göre güneş radyasyonu (özellikle mavi ve mor ışık gibi yüksek enerjili radyasyon), retinal amakrin hücreleri (fotoreseptörler dışında başka bir hücre türü) tarafından dopamin salınımını uyaracaktır . Bu, miyopluğa yol açan tipik uzamayı önleyerek gözün büyümesini engeller..

Maymunlar da dahil olmak üzere farklı hayvan türlerinde yüksek enerjili mor ışığa maruz kalmanın miyopluğa karşı koruma sağlayabileceğini gösteren deneysel kanıtlar da var .

Kısacası, tüm işaretler, dünya çapında miyopluğun artmasından ne kitapların ne de elektronik cihazların doğrudan sorumlu olmadığı gerçeğine işaret ediyor.. 

Çocukları güneş ışığından uzak tutarak bu olaya ancak ortak olmuşlardır..

 

 

♦MİYOPİ

Miyopi, gözün yapısının normalden uzun olmasına bağlı olarak uzağı net görememesidir…

-Miyopide göze gelen ışınlar retinanın üzerinde değil de önünde odaklanır..

–Miyop olan insanlar uzaktaki nesneleri ve işaretleri görmede zorluk çeker, ancak yakın olan nesneleri açıkça görebilirler.

Miyopi, en yaygın göz bozukluklarından biridir. Çoğunlukla okul çağında (7-10 yaş arasında) belirti verir ve yetişkinlik dönemine kadar artış gösterir..

 

 

BELİRTİLER

Miyoplar uzağı görememeye bağlı olarak gözlerini kısabilirler ve bu da baş ağrısına yol açabilir. Bunun dışında miyop belirtileri kısaca şunlardır..

1. Uzaktaki cisimleri bulanık görme,  
2. Gözleri kısarak bakma,  
3. Göz yorgunluğunun neden olduğu baş ve göz ağrısı,
4. Araç kullanırken, özellikle geceleri görme zorluğu (gece miyopisi)
5. Yol işaretlerini okumakta zorlanma.

-Miyoplar kitap okuma ve bilgisayar kullanımı gibi yakın görüş aktivitelerinde sorun yaşanmaz..

Ancak uzağı görememek günlük aktivitelerinizi yerine getirmenizi zorlaştırabilir. Yukarıdaki belirtilerin ortaya çıkması halinde bir göz doktoruna başvurmayı ihmal etmeyin..

Miyopi; gözlük, kontakt lens ve lazer tedavisiyle düzeltilebilen bir sorundur..

 

 

♦ÇOCUKLARDA MİYOPİ BELİRTİLERİ

 

1. Sıkça ve ısrarla gözlerini kısarak bakması,
2. Televizyona yakın oturma ya da sınıfın en önünde oturması,
3. Uzaktaki nesneleri fark etmemesi,
4. Çok sık göz kırpması,
5. Gözlerini sık ovalaması.

Kısaca, çocuğunuzun miyop olup olmadığını, okulda tahtaya gözlerini kısarak bakmasından, evde televizyonu yakından izlemek istemesinden düzenli olarak gözlerini kısma hareketi yapmasından anlayabilirsiniz..

Çocuklarda rutin göz muayeneleri göz sağlığı için çok önemlidir..

 

Bu muayeneler:

• Doğumdan sonraki 6 ay içinde
• 2, 5-3 yaş arası
• Okula başlama öncesi
• Okul döneminde 1 ya da iki yılda bir yapılır.

Miyop Dereceleri Nelerdir?

 

Miyopi 3 derecenin altındaysa “hafif miyopi”; 3-6 derece arasındaysa “orta seviyede miyopi” ve 6 derecenin üstündeyse “yüksek miyopi” olarak adlandırılır..

Uzağı görememe problemi, gözün uzamasına bağlı olarak 18 yaşına dek artar. Ancak 18 yaşından sonra da özellikle fazla yakın görüş aktivitesi (okuma, ekran/cep telefonu kullanımı, vb) yapanlarda ilerleme devam edebilir. Miyopinin doğal seyrinde kendiliğinden azalma olmaz..

 

 

TEDAVİ YÖNTEMLERİ

Gözlük ve kontakt lensin yanı sıra lazer veya göz içi mercek ameliyatı ile tedavi edilebilir..

-Miyopinizin derecesine bağlı olarak, gözlük veya kontakt lenslerinizi her zaman kullanmanız gerekebilir.

-Gözlük takmak, miyopinin derecesini düşürmez. Ancak gözlük veya kontakt lens kullanılmazsa dereceler daha hızlı ilerler..

Miyopide, gözlük ve kontakt lens dışında, lazer ve göz içi mercek tedavileri kullanılır..

Lazer ve Göz içi Mercek Yöntemi

En yaygın olarak kullanılan yöntemler LASIK, Femto LASIK, i-LASIK ve PRK uygulamalarıdır..

LASIK miyopi için en yaygın ameliyat yöntemidir..

Cerrah korneanın üstünde ince bir flep oluşturmak için bir lazer veya başka bir alet kullanır. Korneayı başka bir lazerle şekillendirir ve kapağı tekrar yerine doğru hareket ettirir.

PRK ile lazer göz ameliyatında, korneayı şekillendirmek için bir lazer kullanır. Bu, korneanın eğrisini düzleştirir ve ışık ışınlarının retinaya tam odaklanmasını sağlar..

Miyopide Lazer Ameliyatı Gerekli Midir? 

Uzak görüş probleminde lazer; gözlük veya kontakt lens kullanmayı tercih etmeyenlere önerilir..

Lazer sonrası %100 sıfır numara garantisi yoktur ama miyopi için lazer olan 100 kişinin yaklaşık 95’i gözlük veya kontakt lenssiz tam görebilir..

Acıbadem Web ve Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.