İÇİNDEKİLER
Aşırı Oturma Erken Ölüm Riskini Artırıyor: Artık Ne Kadar Olduğunu Biliyoruz
Son yıllarda teknolojideki ilerlemeler, insanların hareket etme ihtiyacını ve arzusunu ortadan kaldırdı.
Dünya nüfusunun büyük bir kısmı, iş yerinde bilgisayar karşısında ya da evde televizyon karşısında, gün boyunca uzun süreler oturuyor.
İnsan vücudunun hareketli olduğu göz önüne alındığında, tüm bu oturmaların sağlığımız için açıkça kötü olduğu açıktır. Kaliforniya Üniversitesi, San Diego’da (UCSD) yapılan yeni bir çalışma bunu ve daha fazlasını doğruladı.
Araştırmanın başlangıcında yaşları 63 ile 99 arasında değişen toplam 5.856 kadın katılımcıdan yedi gün boyunca kalçalarına aktivite monitörü takmaları istendi. Araştırmacılar daha sonra onları 1.733 katılımcının öldüğü on yıl boyunca takip etti.
Araştırmacılar, aktivite monitöründen katılımcıların ne kadar süre oturduklarını hesaplamak için yapay zekayı kullandılar ve ardından bunu ölüm riskleriyle ilişkilendirdiler. Veriler, günde 11 saatten fazla oturan katılımcıların, çalışma süresi boyunca günde dokuz buçuk saatten az oturanlara göre yüzde 57 daha yüksek ölüm riskine sahip olduğunu gösterdi.
Ancak düzenli egzersiz, çok fazla oturmanın sağlık risklerini ortadan kaldıracaktır, değil mi?
UCSD araştırmasına göre hayır. Daha yüksek miktarlarda orta-şiddetli egzersizlerde bile erken ölüm riski hala mevcuttu. 2019’da yapılan bir araştırma ayrıca, yüksek miktarda egzersiz yapmanın tip 2 diyabet , kalp hastalığı ve çok fazla oturmanın getirdiği felç gibi hastalık riskini ortadan kaldırmadığını da ortaya çıkardı .
Ancak Avustralya’da yapılan bir araştırma , her gün 9.000 ila 10.500 adım atmanın, çok fazla oturan kişilerde bile erken ölüm riskini azalttığını buldu.
Çelişkili bulgular, aktivite monitörlerinin UCSD çalışmasında kalçaya, Avustralya çalışmasında ise bileğe takılmasıyla açıklanabilir ve bu da oturma süresine ilişkin farklı tahminlere yol açabilir.
Avustralya’daki araştırmada ayrıca katılımcıların ne zaman oturduğunu veya ayakta durduğunu belirlemek için aktivite izleme verilerinde herhangi bir özel yazılım kullanılmadı; bu da ayakta durmanın yanlış bir şekilde oturma olarak algılandığı anlamına geliyor. Örneğin, bir katılımcı yarım saat boyunca hareketsiz durursa bu, yarım saatlik oturma olarak algılanacaktır. Bu, Avustralya’daki araştırmanın katılımcıların oturarak geçirdiği süreyi hafife aldığı anlamına gelebilir.
UCSD çalışmasından elde edilen kanıtlar daha iyi görünüyor ve daha az oturmanın gerekliliğini vurguluyor.
Dünya Sağlık Örgütü’nün mevcut yönergeleri bunu destekliyor ve yetişkinlerin oturma süresini sınırlamasını ve uzun süreli oturmalara ara vermesini öneriyor.
Ne kadar oturmak çok fazla?
Peki ne kadar oturmak çok fazla? UCSD çalışması günde 11 saat diyor. Diğer araştırmalar günde sadece yedi saatin çok fazla olabileceğini söylüyor. Tek seferde 30 dakikadan fazla oturmamanız gerektiğini gösteren çok sayıda araştırma var çünkü bu, kan şekeri seviyenizi ve kan basıncınızı artırabilir.
Peki uzun süre oturmaktan kaçınmak için ne yapabilirsiniz?
Bir ofis çalışanıysanız oturarak/ayakta çalışılabilen bir masa size yardımcı olabilir. Ya da iş görevleri arasında veya bir çağrı sırasında ayağa kalkıp dolaşabilirsiniz. Evde TV reklam aralarında ya da çaydanlık kaynarken ayağa kalkabilirsiniz. Bazı akıllı cihazlar ve giyilebilir cihazlar, çok uzun süre oturduğunuzda da vızıltı sesi çıkarır.
Peki ya ayakta duramıyor ya da yürüyemiyorsanız? 2020 yılında yapılan bir araştırma, küçük kol egzersizlerinin (örneğin, her 20 dakikada bir iki dakika) tekerlekli sandalye kullanıcılarında kan şekeri seviyelerini düşürdüğünü buldu. Hareketsiz oturmadığınız anlamına gelen bir şey yaptığınız sürece, sağlık açısından elde edilecek faydalar vardır.